Het Noodhospitaal van Heeze

Heemkronijk jaar:1995, jaargang:34, nummer:2, pag:93 -95

HET NOODHOSPITAAL VAN HEEZE

door: C.S. Smit

Het kasteel van Heeze, dat eeuwenlang als centrum van de heerlijkheid Heeze, Leende en Zesgehuchten is beschouwd, heeft niet altijd tot huisvesting van de bezitter van die heerlijkheid gediend. In de laatste periode van de Tweede Wereldoorlog werd het monumentale pand zelfs enige tijd gevorderd om er een noodhospitaal in te kunnen vestigen. Zo'n vordering was destijds gebruikelijk als de omstandigheden het vereisten, bijvoorbeeld in de Nazarethschool en in de Christelijke Nationale School te Geldrop of in verpleeghuis Providentia te Sterksel. Het historische gebouw bood wel het voordeel van veel ruimte en een wat afgelegen ligging in het op 20 september 1944 bevrijde Heeze; maar of dit kasteel nu ook zo geschikt was om er gewonde soldaten te verplegen?

In november 1944 verhuisde het Engelse Fielddressing Station Nr. 1 van de Nazarethschool te Geldrop naar het kasteel van het naburige Heeze. Zoals bij oudere Heezenaren nog wel bekend is, was in het kasteel gedurende anderhalve maand het gemeentehuis gevestigd, na de brandstichting in het gemeentehuis door de illegaliteit begin september 1944. Nauwelijks was dit overgeplaatst naar Klein Eymerick of de Engelsen kwamen de ruimten weer opvullen.

Hiervoor was de inventaris van de begane grond, inclusief de wandtapijten, naar de zolders verhuisd. Zo was er ook een vlonder over het bad in de historische badkamer gelegd om deze ruimte beschikbaar te hebben. Engelse veteranen die enkele jaren geleden het kasteel bezochten konden niet geloven dat er destijds het bad al was.

Het Engelse hospitaal was een inrichting voor de eerste behandeling van gewonde frontsoldaten. Het waren voornamelijk buikwonden die hier behandeld werden. Na deze eerste verzorging werden deze gewonden op transport gesteld naar normalere hospitalen. Het was de tijd van de felle gevechten in de Peelstreek, oktober 1944.

Een dagboekschrijfster omschrijft in haar aantekeningen de gang van zaken als volgt:

 "14 Nov. Dinsdag. Bezoek van 2 officieren, die nog meer kamers [van het kasteel Heeze] kwamen requireren: n.l. de muziekzaal, de grote zaal beneden, de heerenkamer en de twee kleine kamertjes in den gang naast de rookkamer. Er is een groot offensief aan de gang in de Peel en de Unit hier; "Field dressing station I” moet de eerste verwonden opnemen. Morgen wordt met de verhuizing begonnen. Men weet op 't laatst niet meer waar de meubels blijven.

15 Nov. Woensdag. Alle meubels uit de zaal en de heerenkamer staan in de eetkamer, die sjokvol is. Over het parquet hebben ze keurig loopers gelegd.

In de heerenkamer is plaats voor 12 brancards. De kachels branden er; 's middags werden het kleine kamertje bij de rookkamer en 't kachelkamertje leeg gemaakt, dat worden bureaux.   

20 Dec. Woensdag. Onze inkwartiering pakte in en vertrok in den morgen".(1)