Een groet uit Leende

Heemkronijk jaar:1964, jaargang:3, nummer:6,  blz.112 -115

Een groet uit Leende

door: J.Aerts

De hierbij afgebeelde foto, genomen in de dorpskom van Leende, was eens het "model" voor een prentbriefkaart, die in vijfhonderd exemplaren misschien wel over de hele wereld werd uitgezonden met het onderschrift "Groet uit Leende, marktplein".

Een mooiere momentopname uit de dorpskom van Leende kunnen we ons bijna niet wensen. De sierlijke bovenlichten en de kleine ruitjes van de huizen, de dorpspomp - die stonden er nog drie meer in Leende; twee in Oostrik en een in Strijp - de kiosk het raadhuis, het is er allemaal. En helemaal rechts op de foto, met het uithangbord boven de deur, was café "t Leeuwke", terwijl precies daartegenover het cafe van Leende stond (op de foto niet te zien). Het was de herberg van Kaatje van Engelen. Ze stond juist achter de kaalgeknipte lindebomen en er werd altijd wel vergaderd, gekocht of verkocht; maar vooral ook "gebuurt" en een kaartje gelegd. Natuurlijk gebeurde er nog veel meer daar bij Kaatje van Engelen juist voorbij het liefdegesticht St.Catharina. Eigenlijk werd daar de geschiedenis van Leende gemaakt, want iedereen kwam er en was er thuis. Het huis naast cafe “'t Leeuwke“, gedeeltelijk achter de kiosk gelegen, herbergde de olieslagerij van Graad Rutten onder haar dak. Daarnaast zien we het voormalige raadhuis van Leende, met als directe buur het huis van de Leender zouaaf Frans van Moorsel. Voor zover dat op de foto nog te zien is, lag daarachter het strohulzenfabriekje van van Engelen, waar op 18 mei 1922 de grote brand was uitgebroken, die alles wat op de foto te zien is - behalve het bejaardenhuis en het  gemeentehuis slechts gedeeltelijk – in de as legde.

Het huis waar we recht opkijken, met het stermotief in het bovenlicht en de vele kleine ruitjes was het woonhuis van de smederij van Kobus van Asten.

Hoog boven alles uit torent dan de brede kruin van een noteboom. We zijn haast geniegd om te zeggen, natuurlijk een noteboom. Want in Leende zijn de noten bijna zo goed gezien als de kersen in Mierlo. Alleen hebben ze nog geen notenfeest of notenkoningin. Maar wie weet wordt er nog eens een lieftallige Leendse met een notenkroon gekroond ? Het feit, dat de gemeenteraad in 1927 besloot om de Strijperstraat aan weerszijden met notebomen te beplanten, illustreert duidelijk in hoe hoog aanzien de notelaar in Leende stond. De meeste bomen van deze "notenlaan" zijn alweer verdwenen, maar Leende blijft nog altijd het notenland bij uitstek. Er wordt dan ook wel eens een harde noot gekraakt. Zoals we al zagen had de brand lelijk huisgehouden in de dorpskom van het oude Leende. Dat had ook nog andere gevolgen; Herberg "'t Leeuwke" sloot haar gelagkamer en in de plaats van het stamcafé van Kaatje van Engelen kwam er hotel "De Ster". Nog niet zo lang geleden maakte een brand ook het einde aan het bestaan van "De Ster". De heer W.Maas bouwde op de plaats van het hotel een moderne textielzaak.