Waar de boerderijen stonden
Heemkronijk jaar:1964, jaargang:3, nummer:7, blz.160 -161
Waar de oude boerderijen stonden
door: G.v.Asten
Toen de N.V.de Heerlijkheid Sterksel ophield te bestaan werd het landgoed in 1925 verkocht. De oude boerderijen gingen met de grond erbij van de hand. Waar stonden deze boerderijen allemaal? Loeff kocht een oude boerderij aan de weg Heeze-Sterksel; deze werd afgebroken.
Precies over het kanaaltje stond een boerderij, die van Elderen had; deze is een paar jaar geleden afgebrand.
Aan de weg van de nieuwe kerk naar de spoorlijn stond een boerderij, waar nu hotel Sint Paul staat. Alleen de oude bomen hiervan zijn nog over. Die van Bongers daar vlakbij is het laatste jaar afgebrand.
Op de Eikelhof staan nog 2 boerderijen. Hier stond er eerst nog een, die voor de verkoop van Sterksel al is afgebroken.
Links van de weg naast de Villa "Huize Sterksel" stond een boerderij van P.Scheepers, die deze had gekocht van de kinderen van Hooff; de boerderij is afgebroken.
Rechts van de weg naar Maarheeze staat de oude kerk. Aan deze kant van de villa, (de kant van Heeze dus) over het kanaal stonden twee boerderijen tegenover elkaar. Er bestaat er nog een van. De boerderij, die aan de kant van het kerkhof ligt is tijdens het onweer voor 1925 afgebrand.
Tussen deze twee boerderijen stond vroeger nog een schooltje met een lokaal. Later werd dat een bakhuis met een oven er in. De kinderen konden toen naar Maarheeze of naar Heeze of Leende om er naar school te gaan. Velen kwamen er niet, zodat die noch lezen noch schrijven konden.
De hoeve de Braak lag vroeger aan de heerbaan. Van Hughten- Maarheeze en Leende uit liepen wegen welke in Sterksel kort bij de kerk bijeen kwamen en dan samen smelten. Daar lag de hoeve De Braak. Van daar uit kon men door de hei naar Mierlo en Helmond. (Deze weg heb ik ook nog goed weten te liggen, met de ontginning en het beplanten van bossen en het maken van nieuwe wegen is deze vervallen.)
Er staan nog altijd oude bomen op de plaats waar de oude hoeve stond. (Palman woont er nu). Toen van Werde er af trok werd deze hoeve afgebroken. (in welk jaar weet ik niet).
Naar men vertelde lag de schouw midden in de herd, waar de werklui zich in de winter konden warmen. Ook bleven ze er ‘s nachts wel over. Er was dan ook plaats om er de paarden te stallen, een grote stal, een aparte schuur, een schaapskooi, een schop voor karren en gereedschap. Het was een groot gedoetje.
Dit heb ik opgeschreven volgens de overlevering van mijn vader en andere mensen, die hier iets meer van wisten.
Zelf heb ik Sterksel als heerlijkheid nog gekend. De boerderijen lagen nog verscholen tussen de bossen in. Het was er erg landelijk, met heide, bossen, bouwland en weiland door elkaar; er waren dreven met zware eiken bomen; een beugelbaan mag ik ook niet vergeten op te noemen. En dan was er nog het Peelven, een van de grootste vennen van.Sterksel. In de zomer kon men met paard en kar er goed door varen. Het water bleef altijd nog onder de bak. Het was een plat ven zonder gaten of geulen er in. Vossen en herten kwamen er ook wel eens voor.