Straatnamen in Geldrop (4)

Heemkronijk jaar:2005, jaargang:44, nummer:4, pag:77 -78

Straatnamen in Geldrop (4)

door: Nick van Broekhoven 

WAT VOORAFGING

Er is een veel voorkomende vraag die vrijwel iedereen regelmatig voorgelegd krijgt: wat is je adres? Liefst met huisnummer en postcode. Verwonderlijk is dat niet, want dit soort van informatie brengt de mensen thuis, maakt dat de post thuisbezorgd kan worden, kortom hangt nauw samen met de bereikbaarheid van mensen en instellingen. 

Vervolgen wij onze tocht door het Geldropse beekdallandschap. We waren gevorderd tot de Molenstraat en de Sluisstraat, waar de laatste jaren belangrijke ontwikkelingen zich voordeden: cultureel en maatschappelijk in de vorm van o.a. Hofdael en de nieuwe huisvesting van het Weverijmuseum op historische locatie. We laten nu even terzijde de betrekkelijk onsamenhangende straatnaamgeving van Braakhuizen-Zuid. Want hier vinden we niet alleen enkele burgemeestersnamen, maar ook een De Raadtstraat, een Pessershof en een Sint Jozefplein, terwijl er oorspronkelijk een Julianaplein lag. Maar we gaan eerst terug naar de zuidelijke Coevering en sluiten deze aflevering af met een kort bezoek aan Oranjeveld en CoeveringWest met zijn Vier Heemskinderen.  

Zoals bij velen bekend is, kregen talrijke ontdekkingsreizigers in het plan Coevering een straatnaam. In encyclopedieën ontdekte de gemeente voldoende van deze avonturiers om de beoogde straten van een historisch kader te voorzien. Niettemin rezen er problemen. De reiziger Sven Hedin bleek uit het oogpunt van gemeentepolitiek problematisch en het college van burgemeester en wethouders besloot in 1968 voorrang te geven aan de ontdekker Vespucci, die een betere status genoot sinds zijn voornaam Amerigo behouden bleef in Amerika. Belangwekkend in die jaren was ook het optreden van de vereniging Coevering 50. Zij verzocht - vooruitlopend op verdergaande   

inspraakprocedures - om wijziging van enkele straatnamen aan de zuidelijke rand van de Coevering. Het  college besloot in 1970  de namen Magalhaesstraat,  Parrystraat, Polostraat, Rasmussenstraat, De Rodestraat en Eriksonstraat, te vervangen door de naam Bosrand. Toen later eind 20ste eeuw de zuidoostelijke kant van de Coevering ontwikkeld werd, was de nieuwe naam Heidezoom dus geen echte verrassing.  

Braakhuizen en Oranjeveld

Voordat de wijk Coevering ontstond lag ten noorden ervan een betrekkelijk jonge wijk: Braakhuizen-Zuid. Deze naam was ontleend aan een bestaand toponiem, dat was  afgeleid van de sinds mensenheugenis bestaande gehuchten Groot en Klein Braakhuizen. Deze behoorden tot de oorspronkelijke bewoningscentra langs de Kleine Dommel. De wijk Braakhuizen ontstond in de periode na de Tweede Wereldoorlog tussen 1946 en 1956, ongeveer gelijktijdig met de wijken Braakhuizen-Noord en Beneden Beekloop. Over de Beneden Beekloop een andere keer meer. In Braakhuizen-Zuid kregen oudgemeentebestuurders een straatnaam. De burgemeesters Ter Borgh, Knaapen en Fleskens. Maar ook burgemeesters van het voormalige Zesgehuchten, dat tot 1921 een zelfstandige gemeente was: de burgemeesters Deelen en Van Gennip komen we hier in een straatnaam tegen. En ook andere historische autoriteiten, zoals oud-wethouder baron Van Tuyll van Serooskerken. We ontmoeten hier ook tegen de naam van bisschop Ophovius. Michael Ophovius was bisschop van Den Bosch ten tijde van de verovering van deze stad door Frederik Hendrik in 1629. De bisschop moest de stad verlaten en kwam na enige omzwervingen op uitnodiging van de Heer van Geldrop, Amand van Horne, naar 
 78

deze plaats, waar hij zijn intrek nam in het kasteel. 8  Opmerkelijk  is een raadsbesluit van 19 augustus 1940 waarbij de straat lopende van de Ter Borghstraat naar het  Julianaplein, wordt genoemd: St.Jozefstraat . In die jaren lag kennelijk het Julianaplein op de plaats waar later en nu het St.Jozefplein te vinden is. De gemeenteraad besloot in zijn vergadering van 16 juli 1956 de straatnaam Prins Bernhardplein te wijzigen in Julianaplein. De nieuwe naam St. Jozefplein kwam toen op deze plaats die van Julianaplein vervangen, aldus een betrekkelijk ordelijk geheel scheppend rond de kerk van bouwpastoor Pessers. Zijn naam is terug te vinden in de straatnaam Pessershof. De St.  Jozefstraat werd in 1956 hernoemd naar de voormalige burgemeester van Zesgehuchten: Deelenstraat.