Nieuws

Maarten van Rossums plundertochten op het Brabantse platteland

15-04-2018

Lezing door Sander Wassing over Maarten van Rossum op donderdag 26 april 2018 om 20.00 uur in 't Brouwershuis te Leende

Hoe Maarten van Rossum en zijn ‘gelderaers’ Brabantse boeren teisterden.

“Blaken en branden is het sieraad van de oorlog”. De lijfspreuk van de Gelderse krijgsheer Maarten van Rossum (ca. 1478-1555) werd door hem en zijn soldaten omgezet in meedogenloze daden. Bij het Brabantse platteland denken we vandaag de dag vooral aan idylle, gemeenschapszin en fraaie landschappen. Hoe anders was dat in de zestiende eeuw! Brabant vormde toen regelmatig het toneel van guerrilla overvallen door Gelderse krijgsbenden. Kerkklokken, boden en rookkolommen aan de horizon waarschuwden dorpsbewoners dat de ‘gelderaers’ in aantocht waren. Van Rossum stond in de zestiende eeuw bekend als de ‘gesel van de boeren’.

Landsheer Karel V (1500-1558) koesterde de ambitie om alle Nederlandse provincies aan zijn gezag te onderwerpen. Dat betekende dat hij ook het hertogdom Gelre bij zijn gebieden wilde voegen; een ambitie waar de Gelderse hertogen zich uiteraard fel tegen verzetten. De gewone man kreeg de rekening gepresenteerd van het conflict dat tot 1543 steeds hoger opliep. Decennia lang hield Maarten van Rossum in dienst van de Gelderse hertogen door terreur en guerrillaoorlogvoering de Nederlanden in zijn greep. Uit kronieken vangen we soms een glimp op van het persoonlijke leed dat hierdoor veroorzaakt werd. In de kroniek van ’s-Hertogenbosch lezen we over het jaar 1512 bijvoorbeeld:

 ‘Den 25 september soo bennen de Geldersse tot Lit op den Ham overgecommen, 400 te peerd ende 1500 te voet, en hebben gebrant Hintem met 7 wintmolens, Ortten, Schijndel met de kerck, Roij, de Couveringe, Heesse met de kerck, Leent, Wetten, Nuenen, Stiphout, Geldrop met kerck ende ’t huijs’

Niet altijd waren de bewoners van de regio overgeleverd aan de grillen van de Geldersen. Zo behaalde het Sint-Jorisgilde op Pinksterdag 1528 een overwinning op de hertog van Gelre bij het Heezerven. Wie was Maarten van Rossum en wat dreef hem? Hoe trof zijn harde hand het Brabantse platteland en de dorpen Heeze, Leende, Geldrop en Sterksel in het bijzonder? Kunnen we in kaart brengen welke personen specifiek werden getroffen? Deze en andere vragen worden tijdens de lezing aan de orde gesteld.  

Al eerder hield Sander Wassing met succes een lezing voor onze heemkundekring. Ook niet-leden van de heemkundekring zijn welkom. De toegang is gratis.